Hé, pssst.. je olie-analyse probeert je iets te vertellen

Je herkent dit vast. Uit het onderhoudsprogramma komt de taak naar voren om oliemonsters te nemen van de turbinesmeerolie- en regeloliesystemen.

Uiteraard zijn die taken voor de oliemonstername in het onderhoudsjaarschema gezet volgens de normen ASTM-D4378-20 voor minerale smeerolie en de ASTM-D8323-20 voor synthetische EHC-regelolie. Hierin zijn de frequentie en de juiste analyseparameters van de analyses bepaald.

(Bij schades, ongeplande stilstand of overige problemen met de turbine waarbij vragen gesteld worden over de oliekwaliteit is het al een hele goede eerste stap als je kunt aantonen dat de frequentie en type analyses uitgevoerd worden volgens de bovenstaande internationaal vastgestelde normen.)

Vervolgens wordt op de taakomschrijving voor de te nemen oliemonsters exact gespecificeerd op welk monsterpunt het oliemonster genomen moet worden, hoe het oliemonster op de juiste manier genomen moet worden en met welke materialen het oliemonster genomen moet worden.

(Een olieanalyse geeft alleen een representatief beeld van de betreffende olie (of beter; het bloed van je installatie…) als de monstername op de juiste manier en met de juiste middelen gedaan wordt. Een oliemonster van een installatie die niet in bedrijf is, zal volledig andere analysewaarden geven dan een oliemonster van dezelfde installatie die vol productie draait. Gebruik van een verkeerde monsterfles (niet gereinigde fles, spa-fles, augurkenpotje…, geloof me het komt allemaal langs in ons laboratorium) geeft een zwaar vertekend beeld van de aanwezige vervuiling, vocht, varnish of soms ook chemische parameters. Een niet op de juiste manier genomen oliemonster geeft een volledig verkeerd beeld van de olie waarop ten onrechte dure acties kunnen worden geïnitieerd.)

Na de feitelijke oliemonstername worden de oliemonsters vervolgens op de juiste manier geregistreerd, verpakt en verzonden naar het laboratorium waar de analyses worden uitgevoerd.

Zo, die taak kan weer worden afgevinkt van je lijstje.

Hoe lees en interpreteer je olie-analyses?
Een week of drie later komen de langverwachte olieanalyses binnen via e-mail, post of een klantenportal van het uitvoerende laboratorium. Als het goed is komen de analyserapporten terecht bij de juiste persoon binnen de organisatie die er zijn of haar licht over zal laten schijnen en acties en (meerjaren)strategieën voor de olieconditionering moet gaan uitzetten.

Vaak wordt dat gedaan aan de hand van de ‘stoplichtfunctie’ die bovenaan het analyserapport staat. GROEN geeft aan dat de olie voor verder gebruik geschikt is, ORANJE laat je weten dat er iets te monitoren valt, maar dat er (nog) geen dringende actie vereist is en ROOD vraagt directe aandacht en acties om schade en stilstand te voorkomen.

De groene stoplichten worden op een aparte stapel gelegd of direct op de juiste plek gearchiveerd zonder dat er vaak maar naar het analyserapport wordt gekeken.

De oranje stoplichten gaan op een tweede stapeltje om eventueel later maar eens naar te kijken als daar tijd voor is (maar worden vervolgens ook vaak ongelezen gearchiveerd).

De rode stoplichten laten de alarmbellen rinkelen. Urgente acties moeten worden uitgezet om de olie weer in de juiste conditie te krijgen of, in het ergste geval, de olie zo snel mogelijk te vervangen. Een complete oliewissel van een turbinesmeeroliebad betekent een aanzienlijke investering. De oliekosten zijn sky-high momenteel en de levertijden zijn lang.

Menigeen vraagt zich in zo’n situatie af: “Hadden we deze urgente zaken die een gevaar zijn voor de continuïteit en productiviteit van de betreffende installaties nou niet eerder kunnen zien aankomen?”

Een juiste en volledige olieanalyse voor turbinesmeerolie of -regelolie kost best wel een paar stuivers. Haal er dan ook uit wat erin zit!

Het begint juist bij die GROENE stoplicht rapporten! Daaruit kun je in een heel vroeg stadium al de juiste informatie halen om te voorkomen dat je in de oranje fase terechtkomt, en al helemaal dat je voor een rode situatie komt te staan.

Als je ieder kwartaal bijvoorbeeld de MPC varnish-waarde langzaam omhoog ziet kruipen, maar hij is op dat moment nog wel acceptabel, dan kun je daarop dus al anticiperen om te voorkomen dat je in de oranje fase terechtkomt (laat staan in de rode fase!). Hoe? Door de juiste olieconditionering toe te passen.

Hetzelfde geldt voor de resterende levensduur van de oliebatch. Zie je elk halfjaar de RPVOT-waarde (of Ruler) gestaag afnemen, dan kun je of ingrijpen óf al rekeninghouden (meerjarenbudgettering) met een oliewissel over bijvoorbeeld 4 jaar tijdens een geplande stop.

Leg ook de verbanden tussen de verschillende analyseparameters. Loopt bijvoorbeeld je Millipore-filtratiewaarde op terwijl de ISO4406-oliereinheidsklasse prima blijft? Check dan de MPC varnish-waarde en hou het (T)AN-getal in de gaten.

Echt waar! Je olie-analyserapport probeert je een heleboel te vertellen.

Echt waar! Je olieanalyserapport vertelt je een heleboel. Je zal daar dan wel naar moeten ‘luisteren’, weten waarnaar je moet kijken en welke verbanden je kunt leggen.

Kennis, routine en ervaring
Het op de juiste manier luisteren naar en beoordelen van een olieanalyserapport vraagt kennis, routine en ervaring.

Heb je die skills (nog) niet? Vraag dan eens aan je contactpersoon van het laboratorium om een aantal keer samen door de analyserapporten heen te lopen. Je zult je verbazen over de verhalen die zo'n analyserapport je vertelt en de voordelen die je daarmee kunt behalen!

Uiteraard kun je hiervoor ook een beroep doen op de specialisten binnen het oliemanagementteam van Hitma.